Peru’nun kayıp medeniyeti: Çimular

Önce eski Moçe vadisinde ve çevresinde bulunan küçük bir grupken (900-1300) ilerleyen aşamada daha geniş bir bölgeyi Lambayeques'ın bir zamanlar yaşadığı bölgeleri işgal fethettiler (1300-1470). Tumbes'den Huarmey vadisine, yani bugünkü Lima’ya kadar yaklaşık 800 km uzunluğundaki kuzey Peru'nun sahil şeridi boyunca geliştiler.

Çimuların egemenliğine İnkalar tarafından XV yüzyılın ortalarına doğru son verildiği sanılıyor.

İmparatorluğun merkezi “Chan Chan” daha sonra İspanyollar tarafından kurulan Trujillo yakınlarındadır. Chan Chan, “güneş güneş” ya da “büyük güneş” anlamındadır.

İmparatorluğun dili Kingnam (Quingnam)’dır. Kingnam’a bölge halkı “balıkçı dili” de demektedir. Ancak bu dili sadece Çimu elitleri konuşmaktaydı. İspanyolların getirdiği bulaşıcı hastalıklar neticesinde Kingnam konuşanların tümü yok olmuştur.

İmparatorluk merkezinde 80 bin, çevresiyle beraber yarım milyon insanın yaşamaktaydı.

Çimularla ilgili bilgilerin büyük kısmı Garcilaso de Vega’nın 1500’lerin sonunda kaleme aldığı “İnca kral anlatıları” kitabına dayanmaktaydı. Bölgede 1986’da yapılan kazılara kadar somut bir kalıntı yoktu. Ancak bu tarihten sonra yapılan arkeolojik araştırmalar Çimu kültürünün gerçekliğini kanıtlamıştır.

Çimuların kurucu kralı Takaynamo (Tacaynamo) bir duvarcı ustasıydı. Çimular da onun geleneğini sürdürerek dokuz metre yüksekliğinde duvarlar inşa ettiler. Bunlar tüm kıtanın en yüksek duvarlarıdır. Bölgedeki birçok yapı İnka işgali sonrasındaki isyanlarda yakılıp yıkılmıştır.

İmparatorluk gelişmiş bir ticaret ağına sahiptir. Esas olarak balıkçılık ve tarıma dayanmaktadır. Altın işlemeciliğinde ileridir. Ayrıca topraktan yapılma kullanım eşyalarında sosyal hayatı yansıtacak kadar sanatla iç içedir.

Kralları tanrı niteliğindedir. Bununla beraber Ay, Güneş, Toprak ve Deniz yaratıcı güçlerdir. Baş tapınağı “Si-AN” denilen “Ay Evi”dir.