Paraguay’daki olayların ardında ne yatıyor?

Çatışmaya neden 1992 yılından beri yürürlükte olan devlet başkanının iki defa üst üste seçilmesini engelleyen anayasa maddesinin değiştirilmesiydi. Meclis (aslında Kongre) bu hükmü üste üste iki defa seçilebilecek şekilde değiştirmişti. Ancak yine de yürürlüğe girebilmesi için 2018 seçimleri öncesi halkoyuna sunularak kabul edilmesi gerekiyordu.

Senatodan geçen anayasa değişikliği güncel başkana seçimlerden altı ay önce istifa etmesi halinde tekrar seçime girme hakkı tanıyor. Bu açıdan şu anki devlet başkanı Horacio Cartes’in lehine olan bir uygulamaydı bu. Diğer yandan 2012 yılında parlamenter bir darbeyle düşürülen solcu lider Fernando Lugo bugün yapılacak bir seçimde başkanlığa gelmesi büyük olasılık olarak görülüyor.

Cuma gecesi senatoda yeni anayasa maddesini onaylanır onaylamaz ülkenin medya tekeli “Zuccolillo” yoğun bir karşı propagandaya başladı. (Fernando Lugo’yu düşüren kampanyayı da aynı tekel yürütmüştü.) Liberal Parti taraftarları aynı sıralarda meclisi kuşattı. Tanıkların anlatımlarına göre polis ilk önce göstericilere karşı aşırı bir şiddet uygulamış. Bazı Liberal Parti milletvekilleri bu ilk müdahalede yaralanmıştı. Fakat sonra aynı polis kuvvetleri göstericilere meclisi ateşe verecek kadar geniş boşluklar bırakmıştı. Gece boyunca 200 gösterici gözaltına alındı ve Liberal Parti gençlik teşkilatından biri kafasından vurularak öldürüldü.

Polisin tavrı Fernando Lugo’nun düşürülmesine yol açan “Curuguraty Katliamı”nı hatırlattı. Bu olayda polis toprak işgali yapan köylülere saldırmış ve nereden geldiği belli olmayan kurşunlarla her iki taraftan kayıplar yaşanmıştı. Bu olayın faturası Lugo’ya çıkarılmıştı.

Liberal Parti, Adalet Partisi’yle bir asır süren iki partili bir sistemin parçasıydı. Şimdiki karşı çıkışı da eski modele geri dönme arzusundan kaynaklanıyor. Zira Paraguay tarihinde ilk kez 2010 yılında solcu bir başkan seçildiğinden beri Liberal Parti eski konumunu sürdüremiyor. Şimdi tüm göstergeler Fernando Lugo’nun başkanlık koltuğuna oturacağına işaret ediyor. Cartes’in yeniden başkan seçilmesi durumunda da sol büyümeyi sürdürecek.