Marquez ve Devrimi Savunan Aydın

Geçtiğimiz hafta hayata gözlerini yuman Kolombiya asıllı Latin Amerika edebiyatının büyük ustası Gabriel Garcia Marquez “Nobel”e rağmen devşirilemeyenlerdendi. O daima emperyalizme karşı Latin Amerika’nın bağımsızlığından ve devrimlerden yana oldu.”Gabo”nun Fidel Castro’yla, kitaplarını basmadan ona okutacak kadar yakın, dostluğunu herkes bilir: Nikaragua ve El Salvador devrimlerine, Kolombiya’da halk ordularına aktif desteğini de. Fakat onun “Domuzlar Körfezi”ne karşı nasıl Küba’ya “ajanlık” yaptığı az bilinen bir olaydır.

Devrimden altı ay kadar sonra 1959 Haziranında Che ve Arjantinli gazeteci Jorge Ricardo Masetti ilk Küba haber ajansı “Prensa Latina”yı kurarken Marquez’i de yanlarına almışlardı. Masetti, uluslararası destekten yoksun bu ajansa haber yakalamak için Havana’da bir dinleme odası kurar ve tesadüf eseri CIA tarafından gönderilen şifreli bir mesajı yakalar. Mesajın şifresi “Protestan Rahip”tir. Bir başka Arjantinli deneyimli gazeteci Rodolfo Walsh Guatemala’da bu adla yayınlanan bir kitap olduğunu tespit eder. Araştırma sonucu Guatemala’nın kuzeyinde Retalhuleu adlı eski bir kahve tarlası olan çiftlikte Küba’ya karşı olası bir faaliyetten şüphelenilir. 1960 Aralık ayında Walsh Guatemala’ya gitmek üzere yola çıkar fakat Panama’da tutuklanır. İşi tamamlamak Masetti ve “Gabo”ya kalmıştır. Tersine bir yolculukla önce Güney Amerika’da Lima’ya geçen ikili Guatemala’ya sağ salim varır. Havaalanından bir araç kiralayıp adı geçen çiftliğe giderler. Yüzlerce Küba’lı karşı-devrimci burada istila için askeri hazırlıklarını tamamlamaktadır. Havaalanına dönen  iki “gazeteci” kahkahalarla bir hikayeyi telekse verir: “Ayakkabısız ve eğitimsiz bir Amerikan yerlisi, ikinci dünya savaşından kalma bir tüfek ve miğfer olan kafasını posta kutusuna dayıyor..” Şifreli mesajı alan Masetti,  Fidel’e iletir.

15 Nisan 1961’de CIA destekli savaş gemileri ve saldırı uçaklarıyla Küba “Domuzlar Körfezi”ne çıkarma yapanları büyük bir yenilgi bekliyordu. ABD yenilgi sonrası bir daha asla bu çapta bir istila hareketine girişemedi.

Masetti, 1964 Nisanında Arjantin’in kuzeyinde ordu tarafından ele geçirilerek kaybedildi. Rodolfo Walsh ise 1977 Arjantin faşist darbesinde önce kızının katledilmesine tanık oldu sonra o da gözaltında kaybedildi. “Gabo” hayatının sonuna dek devrime sadık kaldı.